جغرافياي طبيعي روستاي سوهان

شهرستان طالقان استان (تهران) البرز


نمائي از روستاي سوهان در پائين کوهپايه هاي کوه کلَ سنگ

جغرافياي طبيعي روستاي سوهان

روستای سوهان، در ساحل شمالی ساختمان تاج و دریاچه سد طالقان، قرار گرفته است. اراضی روستا در غرب با روستاهای کش و کشرود، در جنوب غربی با اراضی روستاهای شهراسر و روشنبدر، در جنوب با ساحل شمالی سد طالقان، در جنوب شرقی با اراضی روستای آرموت، و در شرق و شمال شرقی با اراضی روستای دنبلید و در شمال غربی با اراضی روستای آوه، مرز الموت با طالقان، هم مرز می باشد

جغرافياي طبيعي روستاي سوهان، يا آمايش سرزميني منطقه شامل بافت داخل روستا و مناطق اصلي و پوشش گياهي آن است. زيرا به غير از اراضي داخل روستا كه اغلب بعنوان ساختمان مسكوني و برخي نيز به صورت باغ_ويلا در حال استفاده است، بقيه مناطق از لحاظ جغرافيائي، تقريبا به سه بخش، اول اراضي مزروعي روستا، دوم مناطق كوهستاني بالا و نزديک روستا موسوم به، جير كوه (کوه پائين) و سوم، مناطق جر كوه (کوه بالا) ، قابل تقسيم است

حيات وحش روستاي سوهان - - - پوشش گياهي روستاي سوهان

انواع کاربری زمین در روستای سوهان

اراضی روستا، دارای سه نوع کاربری، مسکونی (و مشابه)، زراعی و ملی می باشد. امروزه در حدود 95 درصد اراضی روستای سوهان، اراضی ملی می باشد

زمین های مسکونی، شامل محوطه خانه های مسکونی فعلی و باغات متصل به آن است که محل ساخت خانه های روستا می باشد. کاربری مسکونی در گذشته بر اساس طرح هادی روستایی مصوب بوده که درخواست توسعه آن انجام شده و در حال طی مراحل تصویب طرح هادی جدید می باشد. در حدود 400 واحد مسکونی و انشعاب آب و برق و تلفن، وجود دارد.

زمین های مزروعی که شامل زمین های آبی زار و دیم زار (اعم از زیر کشت یا رها شده) می باشد که اغلب زمین های آبی زار، به صورت باغ در حال استفاده می باشد.

سوم اراضی ملی که شامل انواع زمین های اطراف زمین های فوق می باشد، که در گذشته به صورت کشت دیم کار میگردید و امروزه منابع ملی اعلام شده است و بقیه اراضی کوهستان روستای سوهان می باشد.

محله هاي داخل روستا

در حال حاضر، مي توان گفت که مرکز روستاي سوهان، محوطه پاركينگ مانندي (موسوم به اَسَلي سر) در پايان جاده اصلي منتهي به روستا است كه در شمال آن، درخت چنار قديمي (چنار دار) سوهان با 7 شاخه و تنه اصلي و قطري در حدود 14 متر، قرار دارد. گفته ميشود قدمت اين درخت، به بيش از 1000 سال مي رسد. اين درخت در گذشته نزد اهالي تقدس زيادي داشته و از شكستن و آتش زدن شاخه هاي آن يا استفاده از برگ جهت علوفه، به شدت پرهيز مي گرديد

با توجه به موقعيت كاملا كوهستاني و شيب زياد روستا در برخي نواحي، و پرتگاه هاي عميق در قسمت غربي روستا، وضعيت فيزيكي، به اين شرح است كه در مركز و غرب روستا، كوچه و خيابان اصلي دهميان (ده ميان که به معني ميان يا وسط ده است) از شمال روستا در محله اوبار تا جنوبي ترين نقطه موسوم به كشرو پشته، واقع شده است، كه در گذشته اغلب مغازه ها و خانه هاي بزرگ و امروزه مسجد شهداي روستاي سوهان، در دهميان قرار دارد. ساير كوچه ها به صورت موازي يا عمود بر آن واقع شده است.

در سال های اخیر، تمامی کوچه های سوهان، با اسم گذاری شهدا و بزرگان کشوری و طالقان، نام گذاری شده است.

بيشتر كوچه هاي روستاي سوهان، به نسبت با عرض زياد و براي عبور و مرور گله هاي زياد گوسفند و گاو، (در حال حاضر وسايل نقليه) مناسب بوده است. امروزه روستاي سوهان به سمت شرق و مناطقي مثل، باغ كو، خرمنان، رونا، نوگل و ميان راه، و اندكي به سمت جنوب، منطقه بن دشت، در حال توسعه مي باشد

عکس ماهواره اي از مناطق مسکوني روستاي سوهان و برخي مکان هاي مشهور

در شرق روستا، منطقه مزار(قبرستان)، محل دفن شهداء و گذشتگان و ساختمان هاي مخروبه دبيرستان و درمانگاه، و در جنوب روستا، مدرسه قديمي و متروکه قرار دارد. بعلاوه از روستاي سوهان، در پائين مزار، راه شني به سمت جنوب و براي رفتن به روستاي كشرود و پائين طالقان، قابل استفاده مي باشد. در پائين پارکينگ و اسلي سر، مخابرات روستا قرار دارد. مغازه هاي روستا در همين منطقه و کوچه دهميان واقع شده است

بنابر يك تقسيم قديمي، كل روستا به دو منطقه جر مله، يعني محله بالا (تقريبا شامل محله هاي بالاي درخت چنار) و جيرمله يعني محله پائين، شامل بقيه محله هاي جنوبي روستا، تقسيم شده بود

واحد ربع و زيوار در ملک

حسب شيوه هاي قديمي، از اصطلاح ربع و زيوار، براي پوشش ملك در روستاي سوهان استفاده ميشود، که بر اساس معيار آبياري زمين هاي روستا تنظيم شده و قابل تطبيق دقيق با مساحت خاص به متر مربع يا تعداد قطعات مالکين زمين ها نيست . در اين شيوه، كل اراضي سوهان، به 30 زيوار و هر زيوار 16 ربع، و در عين حال كل اراضي به 434 ربع ملك، قسمت شده است و هر مالكي، بخشی يا يك يا چند، ربع ملك دارد كه به صورت يک يا چند قطعه زمين يا باغ در مناطق مختلف روستا پراکنده مي باشد

در سال هاي اخير از سه دوره زماني، زیوار صبح از ساعت 6 صبح تا ساعت 13 (1 بعد از ظهر) و زیوار عصر از ساعت 13 تا 20 (8 شب) و زیوار شب از ساعت 8 شب تا ساعت 6 صبح روز بعد، و البته با چرخش دوره ها به ترتیب به همان صورت قدیم، استفاده ميشود.

در نقشه زیر، اسامی مزارع و مناطق روستای سوهان از دریاچه سد طالقان تا خود روستا، و نیز مناطق جیر کوه از روبا پشته تا کله سنگ و جر کوه از کله سنگ تا الهو چال و بعلاوه تا ارتفاعات البرز مرکزی، خاس، که مرز بین طالقان و الموت است، نمایش داده میشود









موقعيت طبيعي روستاي سوهان از شمال دریاچه سد طالقان و مزارع و مناطق آن تا مناطق بخش الموت و کوهای البرز مرکزی
مقياس تقريبي، يک ده هزارم

اسامی مناطق و زمین های مزروعي

شامل حدود اراضي مجاور روستا (به سمت شرق و جنوب) تا رودخانه شاهرود (در حال حاضر محدوده درياچه و ساختمان سد طالقان) مي باشد. ارتفاع این مناطق، بین ارتفاع دریاچه سد طالقان در حدود 1800 متر و آخرین ارتفاع خانه های مسکونی سوهان در حدود 2200 متر از سطح دریا می باشد.

با توجه به موقعیت روستای سوهان، از جنوب غربی، منطقه کشرو پشته، به سمت روستای کشرود، و در جهت خلاف عقربه های ساعت، بشرح ذیل میباشد:


در ادامه مسير کشرو پشته به سمت جنوب غربی سوهان:
آلبالو چاکی کن، اُسکولی کن، ترید ماست، مگسانی چاله، که دره مقابل آنها، منطقه کوئک و منداچال (شمال اراضی روستای کشرود)، کوه ریزش کرده و رنگ کبود و خاک رُسی دارد.

در ادامه مسیر راه شنی و مالرو جنوب سوهان:
بن دشت، گُرچه، کوه بن، درپيش گاه، آسيوي سر، چاك بلو، نودال، قلاچاک (قلا=علف بلند)، خزه نو، رَزِکشی سر و سوهان چال که ادامه مسير به روستاي روشنبدر مي رود.

مسير جنوب به سمت جنوب شرقی روستاي سوهان:
محله باغ کو، بن باغ، جير خرمنان، آن دست، گزه نه اي گل کرد، اُشترگل، اَرِباغ، پس چاک، آلِش نو، چاکاني دره، جوبن، قلقل چشمه، لاک پشتي دره، خرخسان، قاسمي بور که در ادامه مسير غربي به طرف راه مالروي روستاي روشنبدر، می رود.

در سمت شرقي اراضی فوق، به سمت منطقه درکان لنگه، لواساني رژه و سپس مزرعه لواسان، و در ادامه به سمت دره سالک و به طرف جاده آسفالت پائين طالقان، ساختمان تاج سد و ساحل شمالی دریاچه طالقان مي رود.

در سمت شرق تا شمال شرقي روستا، مزارع و مناطق:
جر خرمنان، گمباکول، نوگل، کوری دري نو، رونا، میان راه، تِيخ پله، دره میان راه، تخت چال، گل چال، گچ کمري سر و به سمت پائين، نوديمان، بوري ديم، بور دشت، پنبه چارک، جیرین چال، بوراني ديم، ملاي ديم، آرمت لو، رزان، الله قلي آباد به سمت مسير جاده آسفالت پائين طالقان

و در پائین میان راه در مسیر جاده اصلی به طرف جنوب تا جنوب شرقی، شلانک ديمان، ريگ دشت، بوري ديم، البته از دره ميان راه که دو درخت توت دار قديمي موجود است، راه مال رو به سمت شرق و روستاي دنبليد و مناطق، مرگ دشت، ويک، دنبلي سامان قابل استفاده است. گفتني است مسير دسترسي به غار کله سنگ، نيز از اين طريق است.

هم چنین جنوبی ترین اراضی سوهان در ساحل شمالی دریاچه سد طالقان: منطقه لات، قروبل خان، کله چال (دره، گردنه، جیر و جر کله چال) سالک و لواسان می باشد.

جير كوه

جیر کوه يا کوه پائين، شامل تپه ها و کوه های بالای مناطق مسکونی روستاي سوهان تا کوهستان مرسنگدوش و كلِ سنگ و دره چشمه حیدر مي باشد.

اين مناطق داراي طبيعت كاملا كوهستاني و بعضا به صورت سنگلاخ و ارتفاع بين 2200 تا 2800 متر مي باشند. در گذشته در مناطق شمالي روستا حتي به صورت ديم، اقدام به کشاورزي میگردید که اثار سنگ چین مرز آنها، هنوز نیز مشاهده میشود. لکن در سال های اخیر تمامی این مناطق، منابع ملی اعلام شده است.

در گذشته تمامی مناطق کوهستانی، جهت استفاده از علوفه خانواده های سوهانی، بین خانواده های بزرگ‌ تقسيم شده بود. این مناطق در اصطلاح محلي به واش چين، معروف است و هنوز نيز برخي اسامي جغرافيايي اين مناطق، با پسوند واش چين، خوانده ميشوند.

البته مناطق كوهستاني جر كوه، در ابتداي هر سال، بين اشخاص متقاضي، به صورت توافقي يا قرعه كشي، جهت برداشت علوفه تقسيم مي شد. منطقه الهو چال و برخي نواحي نيز براي امكان چراي گله هاي گوسفند و گاو، به صورت آزاد رها ميگردید.

از شمال غربی تا شمال شرقی سوهان، به ترتیب دره های چُره، مرز با کوه های روستای کش، یال زولکان، دره هفت چشمه، یال روباپشته، دره میان راه و یال سرین چال، منطقه مرگ دشت و اراضی دنبلید سامان، مرز اراضی روستای دنبلید در شرق قرار دارد.

شمال غربی سوهان:
از آخر محله اوبار در شمال غربی روستا مسیر به سمت دره هفت چشمه قرار دارد که به سمت شمال منطقه مير باقري کی پاره و جعفرکي پاره، خوش رو، چاک چالکان، قاضي چالک، گوگل خسبان، سياه رونا، تپارک لت، مير النقي گهره، سکوي گردن، سياه چره، وريد، سرچشمه و درادامه به پائين منطقه دانه خاني ميرسد. در یال شمالی این منطقه نیز، تپه و کند (پرتگاه) زولکان، تا تُپارک لت و یال به سمت جنوب کوه میل، در غرب گردنه گوشانی

در غرب هفت چشمه و راه مال رو به سمت روخانه و جير الهو چال و آبشار معروف سوهان، شامل مناطق تپه زولکان، زولکاني سر، وروند، آسياب کله سر، خشکه دره، دوآب، لحاف چشمه، چره، سياه بندي دره مير، گزنه چشمه، چشمه حيدر، مير جمالي واش چين، مال خسبان، بيلي گردن، که کوه بیلی در جنوب کامکان قرار دارد.

شمال سوهان:
در شمال روستا، ابتدای محله اوبار، راه قديمي و مال رو به سمت الهو چال و الموت واقع شده است. مناطق معروف عبارت است از: روبا پشته اي سر، امريک و در شرق آن جهودی قبر، و در مسیر راه مالرو، دُل دُلي بام چاله، سنگ چشمه، دراز چاک، کوکلاني بور، گردنه، دره و چشمه دانه خاني و به سمت گردنه گوشاني، در سمت راست، کوه کلسنگ جنوبی و در سمت چپ کوه میل قرار دارد.

شمال شرقی سوهان، مسیر دره میان راه:
در سمت شمال شرقي روستا، منطقه رونا، خون درک واقع شده است. در ادامه مسير شرقي تر، يعني شمال دره میان راه، راه مال رو به سمت زمينکان قرار دارد که شامل مناطق آسياب، کلام سو، تيخ پله، کچالک، گرگ واز، سرخ بند، دوآب، خور خورانگاه، قلندرک، به سمت زمينکان و در ادامه منطقه حياط، چار نو و دشت ماز که درادامه مسير غربي به طرف دانه خاني مي رود و در بالاي آن، کوه کله سنگ است. در شرق زمینکان نیز، دره و چشمه فرخ نو، قرار دارد.

شرق سوهان:
در شرق دره ميان راه، منطقه مرگ دشت، مسیر راه مال رو به سمت روستاي دنبليد قرار دارد. که درادامه مسير شرقي مناطق مرگ دشت، سفيد گل چال، دنبلي سامان، تور چشمه اي سر، سنگ چالک، آفتابي ديم، سنه ديمان، زالنگاه، روباري سنگ سر، به سمت دنبلی سامان و اراضی روستای دنبلید قرار دارد.

شمال شرقی سوهان، مسیر مرسنگدوش:


از راه مالرو در شرق دره میان راه و به سمت شمال یال به سمت مرسنگدوش:
سنگ چشمه، سرين چال، کوه گهره، مير محمدي پاره، و به سمت شرق تيغ چال، و در ادامه راه مالرو، کوه گهره، و به سمت قله های مرسنگدوش و در سمت غرب مسير فوق، خل چشمه، چشمه گهره، سينه چاک، اسلکاني چشمه، در پائین آنها فرخ نو، و در بالای آنها وي بوته، به سمت گردنه دوجار و قلعه حوض و قله هاي سمت شرقي کوه کله سنگ، در شمال مرسنگدوش و گردنه دوجار، دره جیر مال خانی اراضی روستای دنبلید قرار دارد.

جر كوه

مناطق كوهستاني در شمال كلِ سنگ و گردنه گوشاني، خشکه چال و رژده، کشارسنگ، بیلی، و کامکان تا الهو چال، مال خاني و به طرف روستاي آوه الموت، مي باشد كه طبيعت كاملا سخت كوهستاني البرز مركزي، خصوصيت اصلي آن است.

كه به دليل ارتفاع بيشتر از 2800 متر و فاصله زماني سبز شدن صحرا و رويش گياهان كوهستاني، با مناطق پائين تر، محل تعليف و نگهداري گله هاي گوسفند كوچ رو، در وسط تابستان بوده است.

جر کوه شمال غربی سوهان:
دره چشمه حیدر، محل تامین آب شرب اهالی روستای سوهان می باشد که در جنوب آن خشک دره و در شمال آن، کوه بیلی قرار دارد. درشمال بیلی، دره جیر کامکان به سمت غارک و الهوچال میرود. ادامه دره چشمه حیدر به سمت شرق، کوه کشار سنگ و کوه میل به سمت گردنه گوشانی و در شمال آن، به سمت جیر خشکه چال و یخچال می رود.

مسیر رودخانه در شمال غربی سوهان بعد از چشمه حیدر به سمت نرم زمین، کشی اران، گل کند، غارک و خورشید سر و الهو چال، باد نو تا سیاه دره، مرز با دره الموت

منطقه کله سنگ، از سمت دره مال خانی، ابتدا یال جنوبی کل سنگ قرار دارد که در بالای دره دانه خانی، منطقه دیدگاه جنوبی، قطعات سنگی دوبُرَری دوش، اژدها کیل و قله های مرکزی کل سنگ و سپس یال شرقی کل سنگ به سمت دیدگاه شرقی و حوض سنگی و قله شرقی و به سمت دره دوجار و به سمت غرب مرسنگدوش می رود که شمال منطقه حیاط می باشد.

در ادامه راه مالرو دانه خانی به سمت شمال، گردنه گوشانی و در پائین آن، منطقه جیر خشکه چال قرار دارد که راه شمالی به سمت جر خشکه چال و راه جنوبی به سمت جیر الهوچال می رود.

از جر خشکه چال به سمت شمال شرقي، کل نو، منطقه رژده، جر کامکان، مرواريد چشمه، گل نو، مسجد کمر، مرواريد گهره، النگري گردن که در ادامه شمالي به سمت دره مال خانه و نگار چشمه و از آنجا به سمت سفيد آب، خاس، ارتفاعات البرز مرکزي و به سمت روستاي آوه الموت و شمال کشور، دو هزار تنکابن، راه قديمي و مال رو وجود دارد.

همچنين از پائين جر خشکه چال مسير به منطقه يخچال قابل استفاد است.

در منطقه جير خشکه چال به سمت غرب، بيلي تله، جير کامکان، بيلي گردن، بواگهره، غارک، خورشيد سر، جير الهو چال، سياه گهره، صافه گهره، دروازه ای سر، تليد ماست، گرگران، يور سره، دو قراب چاله و به سمت بويه چال (در دامنه های شمالی الهوچال، اراضی روستای آوه الموت و در اجاره قدیمی چوپانان سوهان) و گردنه سیاه دره، از آنجا به سمت آوه الموت و مسير قلعه قديمي حسن صباح در الموت، راه قديمي مال رو وجود دارد.

در پائين دره الهو چال به سمت بالا، نرم زمين، اران، گل کند، کشي کوه، الهوچالی چادران، دزد چاله، حمام کول، سياه رونا، سياه دره، گزنه چشمه و چشمه الهو چال به سمت بويه چال و سیاه دره ميرود. گفتني است منطقه کوهستاني جير الهو چال، محل نگهداري گله هاي گوسفند بوده است که در گذشته رونق زيادي داشته است.

مناطق البرز مرکزی غرب طالقان:
در شمال گردنه النگری، مرز با اراضی شمالی روستای دنبلید، نگار چشمه در بالای دره مالِخانی قرار دارد. از جر ماله خانی به سمت سیاه نسام، راه مالرو به سمت کره جو روستای آوه الموت و بقیه روستاهای الموت شمالی، از جمله روستای پیج بن، برای رفتن به گردنه سلمبار و دو هزار شهر تنکابن، قرار دارد.

هم چنین، در بالای مال خانی، منطقه لارک و به سمت شرق منطقه سفید آب و در شمال آنها، منطقه خاس، در پائین ارتفاعات البرز مرکزی طالقان، قرار دارد که از سمت غرب، شامل قله های 4000 متری، خاس (زیور چال، سفید قطور) سفید آب (مادیان کول)، سیاه کوه (سیاه کول)، سال برف و قله بزرگ و معروف شاه البرز، قابل استفاده می باشد.

صفحه اصلي

تمامي عكس ها و متون اين سايت، مشمول قوانين و رعايت حقوق معنوي مي باشد. هر گونه استفاده مجدد، فقط با اعلام منبع و آدرس سايت، مجاز مي باشد
All rights is reserved