|
به اميدش زِ هر سو، او روان است وصالش گو که مِلکِ، طالقان است همه ياران خود، از جان طلب كرد به سوهان، خال ابرويش نظر كرد |
دلم گم گشته ي کوي يار است گذر کرد از هفت شهر عشاق ميان مِلکِ خوبانش سفر کرد سرانجام از پس، ده ها قريه |
روستاي سوهان - در دامنه جنوبي كوه كله سنگ
 قدیمی ترین سرشماری خانوار در طالقان |
روستاي سوهان، يکي از مشهورترين و زيباترين مناطق پائين طالقان در 4 کيلومتري بالاي ساختان سد طالقان، و در 36 درجه و 13 دقيقه و 12 ثانيه عرض شمالي و در 50 درجه و 39 دقيقه و 9 ثانيه از طول شرقي، و ارتفاع حدود 2150 از سطح دريا، واقع شده است
محدوده اراضي روستاي سوهان، با عرض تقريبي حدود 4 و طول حدود 15 کيلومتر، از سمت غرب با روستای کشرو و روستای کش، از سمت جنوب و جنوب غربي با اراضي روستا هاي شهراسر، روشنبدر، با ساختمان تاج و درياچه سد طالقان، از سمت جنوب شرقي با اراضي روستاي آرموت، از سمت شرق و شمال شرقي با اراضي روستاي دنبليد و دامنه هاي شمالي کوه کله سنگ، و از سمت شمال غربي بعد از منطقه الهو چال، با اراضي روستاي آوه الموت، همسايه مي باشد |
اول: یک نوع شیرینی که سوهان قم آن، معروف است
دوم: ابزار فلزی که با داشتن سطح ناصاف و دندانه دار، برای ساییدن سطوح اجسام فلزی، چوبی، لاستیکی و غیره به کار می رود
سوم: به معنی سوهان کاری یا سوهان زدن، یعنی استفاده از ابزار سوهان برای سایش اجسام مختلف، جهت رفع آلودگی ها و زنگ زدگی ها و صیقلی کردن سطح آنها
چهارم: نام روستائی در منطقه پائین طالقان استان البرز
 نقشه موقعيت جغرافيائي سوهان در کنار روستاهاي منطقه- سايت گوگل نقشه کامل مناطق جغرافيائي سوهان |
در خصوص وجه تسمیه روستای سوهان، دو نظریه، مطرح شده است اول طبق نوشته مرحوم حسن قدسی طالقانی، مشهور به اعظام الوزاره، کتاب خاطرات من یا روشن شدن تاریخ صد ساله، جلد اول، ص 566 «... نام قریه سوهان را میگویند چند نفر ترک زبان از سوارهای چنگیز که برای شکار از ساخلوی قزوین بکوهستان طالقان میآیند، میرسند بمحوطه سوهان، چون عطش بر آنها غلبه کرده و چند شکاریهم زده بودند از شدت تشنگی جویای آب میشوند و بخود میگویند (سوهانی؟) یعنی آب کجاست؟ بطوریکه ذکر شده دشت های مانند: بوردشت، مرگ دشت، آندست، سوهان چال، میان راه، باغ پشت، اراضی زیاد ولی آب ندارند. باین جهت سئو (سوهانی) که فارسی آن آب کجاست؟ نام این ده میشود، سوهان و تمامی اسامی دهستانها به این نحو نامگذای شده است دوم طبق گفته برخی بزرگان سوهان، که این نظر، دارای اعتبار بیشتری است ریشه لغوی کلمه سوهان از «سو»، به معنی نور در زبان فارسی قدیم میباشد شاهد مثال، مصدر «سوسو زدن»، به معنی کم و زیاد شدن شدت نور، و چون سوهان در ارتفاع بالا واقع شده است، به خصوص در شب، به عنوان محل تجمع نورها و سوسو زدن آن بوده است لذا با اضافه شدن علامت جمع «ان» فارسی، به صورت «سوان» و اضافه شدن حرف «هاء» جهت سهولت آوائی، به صورت «سوهان» شهرت یافته است. البته می توان گفت که در صورت استفاده از علامت جمع «ها» در زبان فارسی، به صورت «سوها» و جهت سهولت آوائی، با حرف «ن» در آخر آن، به صورت «سوهان» مورد استفاده قرار گرفته است هم چنین، به نقل از صفحه 255 کتاب «آنسوی ناواژگان» در باره واژه شناسی اماکن کوهستان البرز، تالیف آقای علی اصغر یوسف نیا، در باره معنی روستای سوهان طالقان پسوند ««هان» در ادامه کلمه سو، پسوند مکانی، میباشد و در نتیجه، روستای سوهان، مکانی که در آن (یا در اطراف به خصوص بلندی)، نورها (ناشی از روشنی آتشکده ها یا ...) مشاهده می گردد آبادی برخوردار از نور آتشِ آتشکده های دور دست |
با توجه به برخي آثار و نقل قول از اهالي قديمي، محل روستای سوهان در گذشته هاي دور، پائين تر از محل فعلي، بوده است. گويا به دليل بروز بيماري يا زياد شدن حيوانات موذي، به محل فعلي، نقل مكان شده است
منظره روستا هاي کش و کشرو (کشرود) از سوهان
اهالي سوهان، مشابه ساير روستاهاي طالقان، داراي سوابق موثر مذهبي و تاريخي خاص خود مي باشند.
صفحه تاریخ معاصر روستای سوهان * * * صفحه سرگذشت اراضی روستای سوهان
سابقه مكتب داري، از قدیم الایام در سوهان، وجود داشته است. به نحوي كه تعدادي از اهالي (شايد بيشترين تعداد به نسبت قراء مجاور)، كه همگي داراي سواد ديني و قرآني بوده اند، اغلب در زمستان ها، به شهرهاي شمالي به خصوص، تنكابن (شهسوار) و اطراف آن رفته و به قرآن آموزي و مكتب داري براي مردم آن مناطق اقدام كرده اند.
كما اينكه تعزيه خاني و حفظ و اجراي اشعار مذهبي و مرثيه سرائي و توجه به شعر و نگار خواني، از قديم الايام در اين روستا، رواج زيادي داشته است
روستاي سوهان از بالاي تپه روبا پشته - در انتهاي تصوير روستاي روشنبدر مشاهده ميشود
اولين مدرسه به سبك دوران جديد در پائين طالقان، به نام مدرسه ملانظر علي سوهاني طالقاني، در سال 1321 شمسي- سومين مدرسه در تمامي طالقان، به همت برخي اهالي، در اين روستا بنا نهاده شد و تا مدتها، به كار درس و دانش و سواد آموزي، كودكان روستاهاي پائين طالقان، اشتغال داشته است
هم چنين حضور و نقش فعال در مسائل اجتماعي و سياسي كشور، از جمله جنگ تحميلي، منجر به ايثارگري و تقديم شهداي گرانقدري شده است، كه ياد شهدای سوهان را ، گرامي مي داريم
مسیر دسترسي به روستای سوهان
جاده قدیمی طالقانبا فرض شروع حرکت از میدان آزادی شهر تهران و عبور از اتوبان کرج و سپس به سمت قزوین، بعد از شهر آبیک و آمادگاه ارتش، كيلومتر 85 از تهران و 45 کيلومتر مانده به قزوين، جاده آسفالته زیاران و طالقان درسمت شمال اتوبان کرج قزوین، با دو عدد پل دسترسی به آن، قابل استفاد است
با حرکت به سمت بالای جاده مذکور، از شهر زياران و روستاهای صمغ آباد و ابراهيم آباد، عبور می شود و در بالاترین نقطه، از گردنه ابراهيم آباد، وارد دره بزرگ طالقان می شویم. از اینجا به سمت شمال، رشته کوه البرز مرکزی طالقان مشاهده میشود
بعد از گردنه ابراهیم آباد به سمت دره طالقان، ابتدا پاسگاه انتظامی و بعد از آن در سمت چپ جاده دسترسی به روستاي زيدشت و در سمت راست ادامه جاده به سمت شهرک، مرکز طالقان می رود. با عبور از حومه زیدشت و ادامه مسیر به سمت بالای دریاچه، بلوار دو بانده روستای گلینک به سمت شهرک مرکز طالقان، مشاهده میشود
فاصله تقریبی ابتدای جاده زیاران تا بلوار گلینگ به شهرک، در حدود 35 کیلومتر (فاصله آزادی تا بلوار گیلینک در حدود 120 کیلومتر) می باشد. ادامه جاده دو بانده، به سمت بالا، برای رفتن به شهرک و بالا طالقان استفاده میشود
جاده جدید طالقان
جاده جدید طالقان، از شمال شهر جدید هشتگرد، سمت شرقی شهرک فشند، به سمت طالقان و بلوار گیلینک- شهرک، احداث شده است
این جاده دارای شیب متوسط و در ارتفاعات دارای شیب تند می باشد. با توجه به کم شدن مسافت هشتگرد تا آبیک، در حدود 25 کیلومتر، کوتاه تر از جاده قدیمی می باشد.
ادامه مسیر از بلوار گیلینک - شهرک
برای رسیدن به روستای سوهان و پائین طالقان، باید به سمت پائین روستای گلینگ و میدان جدید حرکت شود، سپس به سمت راست و عبور از پل جدید و با گذشتن از روستاهاي اردكان و آرموت و قبل از رسيدن به ساختمان اصلي سد طالقان، به سمت راست و شمال، تابلو و جاده آسفالته اختصاصي روستاي سوهان، قابل استفاده است
فاصله تقريبي روستاي سوهان از گيلينك در حدود 22 كيلومتر مي باشد. بنابر اين مسافت تقريبي روستاي سوهان، از ميدان آزادي شهر تهران، در جاده قدیمی طالقان، در حدود 142 و جاده جدید در حدود كيلومتر 120 کیلیومتر، مي باشد
مسير جاده محلي سوهان، از كله چال به سمت شمال
وقتي به جاده اختصاصي روستاي سوهان، وارد ميشويم، به سمت بالا و شمال در دور دست، قله كله سنگ خود نمائي مي نمايد. در سمت راست منطقه آرمت لو، و در سمت چپ و پائين، منطقه كله چال قرار دارد. در ادامه به سمت شمال و بعد از گذر از دره کله چال و دره و نهر بور دشت، به سمت منطقه گمباكول (مخفف عبارت گندم با كول)، جاده دو قسمت ميشود. جاده شني و مسير بالائي، جاده خلبان شهيد منصوري، جهت رفتن به مزرعه ميان راه و مناطق شمالي روستا و ادامه جاده اصلي و آسفالته به سمت چپ و مركز روستا استفاده ميشود
در خصوص عبارت و نام هاي محلي لازم به توضيح است كه اسامي تركيبي معمولا، بر عكس شيوه رايج زبان فارسي، كلمه صفت يا مضاف اليه ابتدا و بعد كلمه موصوف يا مضاف، استفاده ميشود. بعنوان نمونه، ترکيب (سگ سياه) به صورت (سياه سگ) و اغلب به صورت مخفف رواج دارد. بنابر اين كلمه اَلوچال به معني چاله اَلهو ويا رُبا پُشته به معني پشته روباه و به همين صورت سايرعبارت محلي
دره و نهر بوردشت
در ادامه جاده آسفالته، بعد از عبور و پائين آمدن از تپه گمباكول با گذر از منطقه مزار(قبرستان روستا)، محل دفن شهداء و گذشتگان و ساختمان هاي مخروبه دبيرستان و درمانگاه، به مركز روستا مي رود. بعلاوه از روستاي سوهان، در پائين مزار، راه شني به سمت جنوب و براي رفتن به روستاي كشرو و پائين طالقان، قابل استفاده مي باشد
مدخل ورودي - محوطه پاركينگ موسوم به اَسَلي سر و درخت چنار
جاده اصلي سوهان، به مركز روستا و محوطه پاركينگ مانندي (موسوم به اَسلی سر) ختم مي شود كه در شمال آن، درخت چنار قديمي (چنار دار) سوهان با 7 شاخه و تنه اصلي و قطري در حدود 14 متر، قرار دارد. گفته ميشود قدمت اين درخت، به بيش از 1000 سال مي رسد. چنار دار در گذشته نزد اهالي تقدس زيادي داشته و از شكستن و آتش زدن شاخه هاي آن يا استفاده از برگ جهت علوفه، به شدت پرهيز مي گرديد
گفتنی است که درخت چنار کهنسال روستای سوهان با شماره 304 در مورخ 5/12/94 در فهرست میراث طبیعی کشور ایران ثبت شده است
